Sint Plechelmusplein nummer 5 | Ds. J.J.A. Herman-school en nu de gebroeders Grönefeld

Rond 1820 grenzen hier de katholieke en hervormde pastorie aan elkaar. Pastoor Bloemen en dominee Palthe zijn elkaars buren, wel met een breed zandpad ertussen, dat later met historisch gevoel de naam Pastoriestraat kreeg. De hervormde pastorie wordt in 1826 verkocht, het woonhuis sloopt men in 1886. Op dit terrein verrijst de openbare Joost van den Bogertschool naar tekeningen van architect J. Moll uit Hengelo. Op de nu bijna onleesbare ‘eerste steen’ lezen we de namen van burgemeester Essink en de wethouders Wubbels en Nieuwenhuis met de inmetselingsdatum: 1 juni 1886.

Ds. J.J.A. Herman-school

Rond 1920 verdwijnen alle Oldenzaalse openbare scholen als gevolg van de onderwijswet ‘Financiële gelijkstelling tussen openbaar en bijzonder onderwijs’. Op 1 mei 1922 neemt de Vereniging voor CVO (Christelijk Volks Onderwijs) op initiatief van de hervormde dominee Herman het schoolgebouw over. Als deze predikant in 1930 overlijdt wordt de school naar hem vernoemd. Boven het deurportaal kun je in de geplaatste steen nog steeds de schoolnaam lezen: ‘Ds. J.J.A. Herman-school’, al blijft het in de volksmond ‘CVO-school’ genoemd worden.

Het deurportaal gaf toegang tot een brede gang, met aan weerszijden drie klaslokalen. De gang liep uit op een aantal toiletten en een trap die naar de bovenverdieping leidde. Die diende als vergaderruimte en magazijn. Hoe het de school in de crisisjaren 30, tijdens en direct na de oorlog is vergaan, kunnen we in het prettig leesbare boekwerkje ‘CVO-school Oldenzaal’ uit 2019 lezen. Dit boek is in het Palthe Huis te koop.

In 1962 verhuist de CVO-school naar een nieuw schoolgebouw aan de Noordwal (nu een dependance van basisschool Drie-eenheid). Het lege gebouw wordt daarna onder andere gebruikt voor voortgezet onderwijs, als avondschool, als kleuterschool, als VVV-ANWB-kantoor en expositieruimte tot het in 2018 grondig van binnen verbouwd wordt voor het bedrijf CUBE. In 2020 nemen de broers Bart en Tim Grönefeld dit bedrijfsgebouw over en gebruiken dit als kantoor en werkplaats voor hun exclusieve en unieke, handgemaakte horloges.

Gemeentelijk Monument

In 1987 komt dit pand als ‘beeldbepalend gebouw’ op de lijst van Gemeentelijke Monumenten. Aan de buitenkant mag niets gewijzigd worden. De enige echte uitwendige wijziging vond plaats in 1940, toen men boven het toegangsportaal een halfrond dakvenster geplaatst heeft. Het is en blijft een karaktervol gebouw op een bijzonder mooie locatie.

Verder lezen?

Klik hier voor het gehele Cultuurmagazine.